Narodowy Fundusz Zdrowia - Mazowiecki Oddział Wojewódzki

POChP, czyli oskrzela w oparach (tytoniowego dymu)

Garść faktów według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO):

• Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest czwartą najczęstszą przyczyną zgonów na świecie (3,5 mln w 2021 r., co stanowiło ok. 5 proc. wszystkich zgonów).
• Prawie 90 proc. zgonów z powodu POChP u osób poniżej 70. roku życia występuje w krajach o niskich i średnich dochodach.
• POChP jest ósmą najczęstszą przyczyną złego stanu zdrowia na świecie.
• Palenie tytoniu jest przyczyną ponad 70 proc. przypadków POChP w krajach o wysokich dochodach.
• W krajach o niskich i średnich dochodach głównym czynnikiem ryzyka jest zanieczyszczenie powietrza.

Przewlekła obturacyjna choroba płuc jest częstą chorobą, której można zapobiegać i którą można skutecznie leczyć. 19 listopada obchodzimy Światowy Dzień POChP.

Schorzenie powoduje trwałe ograniczenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe, które zwykle postępuje i wiąże się z nasiloną, przewlekłą odpowiedzią zapalną dróg oddechowych i płuc na szkodliwe cząstki lub gazy, głównie dym tytoniowy.

Szacuje się, że z chorobą zmaga się ok. 2 milionów Polaków. Niestety, w naszym województwie widoczny jest trend wzrostowy, jeśli chodzi o liczbę chorych na POChP. – W 2022 r. z systemu ochrony zdrowia na Mazowszu korzystało ponad 50 tys. pacjentów z tą chorobą – wyjaśnia Łukasz Jarocki, rzecznik prasowy mazowieckiego NFZ. I dodaje: – W 2023 r. takich pacjentów było ponad 52 tys., zaś w ubiegłym roku liczba pacjentów z POChP wzrosła do ponad 55 tys. – dodaje.

POChP rozwija się stopniowo, często w wyniku współdziałania kilku czynników ryzyka, takich jak:

• ekspozycja na dym tytoniowy (czynna lub bierna);
• ekspozycja na pyły, opary lub substancje chemiczne;
• zanieczyszczenie powietrza w pomieszczeniach powiązane z paliwem używanym w piecach;
• wczesne zdarzenia życiowe, takie jak upośledzenie wzrostu wewnątrzmacicznego, wcześniactwo oraz częste lub ciężkie infekcje dróg oddechowych w dzieciństwie, które uniemożliwiają maksymalny wzrost płuc.

Podstawowym badaniem służącym do rozpoznawania i oceny postępu POChP jest spirometria. Pozwala ona ocenić stopień zwężenia (obturacji) dróg oddechowych (oskrzeli) i stwierdzić, czy jest to zwężenie odwracalne (ulegające poprawie pod wpływem leków rozkurczających oskrzela), czy też nieodwracalne, czyli takie, które nie ulega poprawie pod wpływem leków rozkurczających. Nieodwracalna obturacja oskrzeli jest najważniejszą cechą POChP.

Warto przypomnieć, że Mazowiecki Oddział Wojewódzki NFZ prowadzi Program profilaktyki chorób odtytoniowych, w tym przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. W przypadku POChP program skierowany jest do osób pomiędzy 40. a 65. rokiem życia, które w ciągu ostatnich 3 lat nie miały wykonanych badań spirometrycznych w ramach programu i u których nie zdiagnozowano wcześniej, w sposób potwierdzony badaniem spirometrycznym, POChP, przewlekłego zapalenia oskrzeli lub rozedmy.

Listę mazowieckich placówek opieki medycznej biorących udział w programie można znaleźć TU.

Zmiana stylu życia może pomóc w złagodzeniu objawów POChP. Co warto zrobić? Przede wszystkim rzucić palenie/wapowanie. Należy też unikać palenia biernego i ekspozycji na dym z ognisk kuchennych. Trzeba zadbać o aktywność fizyczną i chronić płuca przed infekcjami szczepiąc się przeciwko grypie, COVID-19 i zapaleniu płuc.